Người dân có được từ chối giao đất khi không được đền bù thỏa đáng? Hiện nay nhiều trường hợp không giao đất do cảm thấy số tiền đền bù thấp. Vậy pháp luật quy định như thế nào? Có được cưỡng chế thu hồi đất hay không? Bài viết dưới đây của Luật Trung Tín sẽ giải đáp thắc mắc chi tiết.

Cơ sở pháp lý

• Luật Đất đai 2024
• Các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan khác.

Nhà nước thu hồi đất khi nào?

Người dân có được từ chối giao đất khi không được đền bù thỏa đáng không. Trước tiên cần hiểu rõ các Nhà nước được phép thu hồi đất trong những trường hợp nào. 

Nhà nước thu hồi đất khi nào?

Căn cứ theo các Điều 78, 79, 81, 82 Luật Đất đai 202 có thể rút ra các trường hợp Nhà nước thu hồi đất:

• Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh
• Thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng
• Các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai
• Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người, không còn khả năng tiếp tục sử dụng.

Còn nếu Nhà nước thu hồi đất không thuộc một trong các trường hợp trên thì được phép từ chối giao đất khi bị thu hồi. Còn khi Nhà nước thu hồi đất đúng quy định pháp luật thì phải tuân thủ.

Người dân có được từ chối giao đất khi không được đền bù thỏa đáng?

Người dân không được từ chối giao đất

Không giao đất khi đền bù không thỏa đáng nhưng nếu thu hồi đúng thì người dân sẽ bị cưỡng chế thu hồi đất. Điểm b khoản 7 Điều 87 Luật Đất đai 2024 quy định:

Có được phép từ chối giao đất khi Nhà nước thu hồi đất?

“Việc tổ chức vận động, thuyết phục được tiến hành trong thời gian 10 ngày và phải được thể hiện bằng văn bản. Quá thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết thúc vận động, thuyết phục mà người có đất thu hồi vẫn không chấp hành việc bàn giao đất cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất và tổ chức thực hiện việc cưỡng chế theo quy định tại Điều 89 của Luật này.”

Theo khoản 2 Điều 91 Luật Đất đai 2024 quy định, người dân bị thu hồi đất có thể lựa chọn hình thức bồi thường là bằng tiền, bằng đất ở hoặc nhà ở. Trong trường hợp bồi thường bằng tiền thì giá đất cụ thể để bồi thường bao nhiêu là do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định.

Như vậy, khi bị thu hồi đất thì người dân bắt buộc phải tuân thủ và thỏa thuận phương án bồi thường. Theo đó, người dân không được phép chọn mức bồi thường là bao nhiêu.

Giá bồi thường được xác định theo quy định chứ không được thỏa thuận

Giá bồi thường về đất cũng được Nhà nước quyết định theo giá đất cụ thể. Giá đất cụ thể phải dựa trên cơ sở điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường. Và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai và áp dụng phương pháp định giá đất phù hợp.

Có thể thấy, khi Nhà nước thu hồi đất người dân hoàn toàn không có quyền thoả thuận số tiền đền bù. Thay vào đó chỉ được nêu ý kiến về phương án bồi thường giải phóng mặt bằng. Điều này còn xuất phát một phần từ quyền sở hữu đối với đất đai là sở hữu toàn dân. Mỗi người dân chỉ có quyền sử dụng theo quy định pháp luật.

Do đó, kể cả thấy số tiền đền bù không thỏa đáng thì vẫn phải bàn giao đất. Nếu không bàn giao thì sẽ bị áp dụng biện pháp cưỡng chế thu hồi. Còn nếu như không đồng tình với quyết định cưỡng chế thì có thể khởi kiện hành chính ra Toà án có thẩm quyền. 

Điều kiện thực hiện quyết định cưỡng chế thu hồi đất

Khoản 2 Điều 89 Luật Đất đai 2024 quy định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau:

Điều kiện thực hiện quyết định cưỡng chế thu hồi đất

• Quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành và người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã (xã, phường, thị trấn), Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi đã vận động, thuyết phục.
• Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi.
• Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành.
• Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành. Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản.

Việc thực hiện cưỡng chế bắt buộc phải có đầy đủ các điều kiện nêu trên.

Thủ tục cưỡng chế thu hồi đất theo Luật Đất đai 2024

Khi người dân từ chối giao đất sẽ bị cưỡng chế thu hồi đất. Theo đó, cưỡng chế thu hồi đất được thực hiện theo trình tự pháp luật quy định. 

Thủ tục cưỡng chế thu hồi đất theo Luật Đất đai 2024

Thẩm quyền ban hành quyết định cưỡng chế

Khoản 3 Điều 89 Luật Đất đai 2024 quy định người có thẩm quyền ban hành. Và thực hiện quyết định cưỡng chế thu hồi đất là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có đất (huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương).

Trình tự thực hiện cưỡng chế

Trình tự thực hiện cưỡng chế theo khoản 4 Điều 89 Luật Đất đai 2024 gồm các bước như sau:

Bước 1

Chủ tịch của Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thành lập Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất.

Bước 2: 

Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất tiến hành việc vận động. Và thuyết phục, đối thoại với người bị cưỡng chế.

• Nếu người dân chấp hành việc bàn giao đất thì Ban thực hiện cưỡng chế lập biên bản ghi nhận. Việc bàn giao đất được thực hiện chậm nhất sau 30 ngày kể từ ngày lập biên bản.
• Nếu người dân vẫn không chấp hành quyết định cưỡng chế thì Ban thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất.

Bước 3: 

Tổ chức thực hiện cưỡng chế

Theo đó, Ban cưỡng chế thu hồi đất có quyền buộc người bị cưỡng chế. Và những người có liên quan ra khỏi khu đất bị cưỡng chế. Và tự chuyển tài sản ra khỏi khu đất này;

Nếu người dân không thực hiện theo yêu cầu thì Ban cưỡng chế được di chuyển người bị cưỡng chế. Và người có liên quan cùng tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế.

Nếu người dân từ chối nhận tài sản. Ban cưỡng chế lập biên bản, tổ chức thực hiện bảo quản tài sản đó theo quy định.

Ban cưỡng chế thu hồi đất mời đại diện Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam cấp huyện. Để tham gia giám sát đối với việc cưỡng chế thu hồi đất.

Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi về vấn đề người dân có được từ chối giao đất khi không được đền bù thỏa đáng để bạn đọc tham khảo. Như vậy, người dân không có quyền từ chối giao đất kể cả khi đền bù không thỏa đáng. Nếu không giao đất thì sẽ bị cưỡng chế. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ ngay với Trung Tín theo hotline: 0989 232 568 hoặc email: luattrungtin@gmail.com hoặc truy cập ngay website: https://luattrungtin.com/ để được hỗ trợ nhanh nhất.