Những lưu ý khi công chứng quyền sử dụng đất rất quan trọng. Nó vừa là cách để người dân tự bảo vệ quyền lợi của mình hợp pháp nhất. Vì vậy, trong bài viết hôm nay, Luật Trung Tín sẽ phân tích những lưu ý khi công chứng quyền sử dụng đất.
Cơ sở pháp lý
- Luật Đất đai 2024
- Luật Nhà ở 2023
- Luật Công chứng 2014
- Các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan khác.
Quyền lựa chọn tổ chức hành nghề công chứng
Công chứng quyền sử dụng đất là một trong các quyền của người yêu cầu công chứng. Tức là theo quy định tại khoản 1 Điều 2 của Luật Công chứng 2014 thì việc công chứng thực hiện trong hai trường hợp.
Thứ nhất là công chứng trong những trường hợp pháp luật bắt phải công chứng. Thứ hai là pháp luật không bắt buộc nhưng cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu.
Quyền lựa chọn tổ chức hành nghề công chứng
Ngoài ra, người yêu cầu công chứng được quyền lựa chọn tổ chức hành nghề công chứng. Tức là được chọn công chứng ở Phòng hoặc Văn phòng công chứng bất kỳ. Quy định này đảm bảo bản chất của công chứng là dịch vụ công. Công chứng viên thực hiện chức năng xã hội của mình. Góp phần đảm bảo an toàn pháp lý cho các giao dịch.
Thẩm quyền công chứng quyền sử dụng đất
Công chứng đất ở đâu tuỳ thuộc vào loại hình giao dịch người dân yêu cầu.
Thẩm quyền công chứng quyền sử dụng đất
Xác định theo địa hạt
Theo Điều 42 Luật Công chứng 2014 quy định: “Công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng chỉ được công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi tổ chức hành nghề công chứng đặt trụ sở, trừ trường hợp công chứng di chúc, văn bản từ chối nhận di sản là bất động sản và văn bản ủy quyền liên quan đến việc thực hiện các quyền đối với bất động sản.”
Như vậy, với các giao dịch liên quan đến bất động sản (quyền sử dụng đất) thì sẽ theo địa hạt. Ngoại trừ 3 giao dịch là di chúc, văn bản từ chối nhận di sản là bất động sản.Và văn bản uỷ quyền liên quan đến việc thực hiện các quyền đối với bất động sản.
Không thuộc trường hợp bị cấm
Thẩm quyền công chứng đất còn phụ thuộc vào mối quan hệ giữa công chứng viên và người yêu cầu công chứng. Điểm c khoản 1 Điều 7 Luật Công chứng 2014 quy định: “Công chứng hợp đồng, giao dịch, bản dịch có liên quan đến tài sản, lợi ích của bản thân mình hoặc của những người thân thích là vợ hoặc chồng; cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi; cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi của vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi, con dâu, con rể; ông, bà; anh chị em ruột, anh chị em ruột của vợ hoặc chồng; cháu là con của con đẻ, con nuôi;”.
Tóm lại, công chứng có đủ thẩm quyền công chứng với quyền sử dụng đất thì cần:
- Làm việc tại tổ chức hành nghề công chứng nơi có bất động sản toạ lạc. Trừ trường hợp 3 loại giao dịch nêu trên thì không bị giới hạn theo địa hạt. Tức là ở bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào trên lãnh thổ Việt Nam.
- Giữa công chứng viên và người yêu cầu công chứng không có mối quan hệ thân thích như liệt kê ở trên.
Ví dụ minh hoạ
Ví dụ: Ông A chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho bà B có địa chỉ tại thành phố Hà Nội. Hai ông bà đã đến Văn phòng công chứng X, thành phố Hà Nội để yêu cầu công chứng hợp đồng chuyển nhượng trên. Nhưng công chứng viên C là con của ông A.
Do đó công chứng viên này không đủ thẩm quyền vì vi phạm điểm c khoản 1 Điều 7 Luật Công chứng. Tức là có mối quan hệ thân thích với người yêu cầu công chứng.
Trường hợp nào không bắt phải công chứng?
Công chứng mua bán đất hay nhà sẽ không bắt buộc phải công chứng trong một số trường hợp. Tuy nhiên các bên vẫn có thể yêu cầu công chứng tự nguyện để nâng cao giá trị pháp lý của hợp đồng.
Trường hợp nào không bắt phải công chứng?
Hợp đồng về quyền sử dụng đất
Căn cứ điểm b khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024, những hợp đồng về quyền sử dụng đất không bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực, gồm:
-
- Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp;
- Hợp đồng chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất mà một bên hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản được công chứng hoặc chứng thực theo yêu cầu của các bên.
Hợp đồng về nhà ở
Căn cứ khoản 2 Điều 164 Luật Nhà ở 2023, những giao dịch về nhà ở sau đây không bắt buộc phải công chứng, chứng thực hợp đồng:
- Trường hợp tổ chức tặng cho nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết;
- Mua bán, thuê mua nhà ở thuộc tài sản công;
- Mua bán, thuê mua nhà ở mà một bên là tổ chức, bao gồm:
- Nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, nhà ở phục vụ tái định cư;
- Góp vốn bằng nhà ở mà có một bên là tổ chức;
- Thuê, mượn, ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở thì không phải thực hiện công chứng, chứng thực hợp đồng, trừ trường hợp các bên có nhu cầu.
Cần chuẩn bị giấy tờ gì khi đi công chứng quyền sử dụng đất?
Khoản 1 Điều 40 Luật Công chứng 2014 quy định:
Cần chuẩn bị giấy tờ gì khi đi công chứng quyền sử dụng đất?
- Phiếu yêu cầu công chứng
- Dự thảo hợp đồng không bắt buộc phải có. Bởi vì người yêu cầu công chứng có thể đề nghị công chứng viên soạn hợp đồng cho mình.
- Giấy tờ tùy thân ở đây phải là những giấy tờ tùy thân được pháp luật quy định. Nó có thể là một trong năm loại giấy tờ tùy thân sau: chứng minh nhân dân. Hoặc căn cước công dân, hộ chiếu, chứng minh nhân dân sĩ quan, chứng minh nhân dân quân đội
- Giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng: Sổ đỏ hoặc các giấy tờ thay thế hợp pháp
- Giấy tờ khác ở đây là những giấy tờ về nơi cư trú. Giấy tờ về xác định quan hệ sở hữu như giấy chứng nhận kết hôn, xác nhận tình trạng hôn nhân. Hay văn bản thừa kế hoặc văn bản tặng cho….
Có được quyền yêu cầu công chứng tại nhà?
Hiện nay vì nhiều lý do khác nhau nên nhiều người có mong muốn công chứng đến nhà công chứng. Điều này được pháp luật cho phép.
Có được quyền yêu cầu công chứng tại nhà?
Khoản 2 Điều 44 Luật Công chứng 2014 quy định: “Việc công chứng có thể được thực hiện ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng trong trường hợp người yêu cầu công chứng là người già yếu, không thể đi lại được, người đang bị tạm giữ, tạm giam, đang thi hành án phạt tù hoặc có lý do chính đáng khác không thể đến trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng.”.
Như vậy, nếu có lý do chính đáng như ốm đau bệnh tật hoặc không thu xếp được công việc. Có thể yêu cầu công chứng ngoài trụ sở văn phòng. Lúc đó người yêu cầu công chứng sẽ trả phí ký ngoài gọi là thù lao công chứng.
Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi về những lưu ý khi công chứng quyền sử dụng đất để bạn đọc tham khảo. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ ngay với Trung Tín theo hotline: 0989 232 568 hoặc email: luattrungtin@gmail.com hoặc truy cập ngay website: https://luattrungtin.com/ để được hỗ trợ nhanh nhất.
