Đất đai là một loại tài sản có giá trị rất lớn và quan trọng đối với người dân. Bởi vậy, khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất của dân cần phải thực hiện một cách chặt chẽ và đúng quy trình. Hộ gia đình, cá nhân có đất nằm trong diện thu hồi cân phải nắm rõ về quy trình thu hồi đất để có thể bảo vệ quyền lợi của mình. Vậy trình tự, thủ tục thu hồi đất được pháp luật quy định như thế nào? Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, Luật Trung Tín mời bạn tham khảo thông tin tại bài viết dưới đây!
Luật Đất Đai 2013 quy định về trình tự, thủ tục thực hiện việc thu hồi đất vì lý do kinh tế – xã hội, lợi ích quốc gia, công cộng và vì lợi ích quốc phòng – an ninh phải được thực hiện theo các bước như sau:
Bước 1: Ra thông báo thu hồi đất
Thông báo thu hồi đất là bước đầu tiên cần phải thực hiện khi nhà nước quyết định thu hồi một diện tích đất bất kỳ. Thông báo thu hồi đất phải đảm bảo đúng thẩm quyền, thời gian và nội dung thông báo phải tuân thủ theo quy định của pháp luật.
Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà thẩm quyền ra thông báo thu hồi đất sẽ thuộc về các cơ quan khác nhau. Tuy nhiên chỉ có Ủy Ban nhân dân cấp tỉnh hoặc Ủy ban nhân dân cấp huyện mới có thẩm quyền ra thông báo thu hồi. Ủy ban cấp xã hoàn toàn không có quyền này.
Thời hạn ra thông báo thu hồi đất giữa đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp có sự khác biệt. Theo đó khi nhà nước ra quyết định thu hồi cần phải báo trước cho người sử dụng đất chậm nhất là 90 ngày đối với loại đất nông nghiệp và chậm nhất là 180 ngày đối với loại đất phi nông nghiệp.
Thông báo thu hồi đất phải được gửi đến từng hộ dân có đất bị thu hồi. Tổ chức họp dân, phổ biến đến người dân thuộc khu vực thu hồi đất, đồng thời niêm yết thông tin này trên thông tin đại chúng và Ủy ban nhân dân xã.
Bước 2: Tiến hành kế hoạch điều tra, khảo sát, kiểm đếm và đo đạc
Ở bước này, Ủy ban nhân dân xã có trách nhiệm phối hợp cùng các tổ chức làm nhiệm vụ, hỗ trợ trong tất cả các giai đoạn thu hồi đất cho đến khi giải phóng mặt bằng.
Bên cạnh đó, người có đất bị thu hồi cũng phải có trách nhiệm phối hợp với các tổ chức để việc thu hồi đất được diễn ra đúng trình tự và đúng quy định. Nếu người sử dụng đất không phối hợp thì Ủy ban xã phải tổ chức vận động, thuyết phục.
Sau 10 ngày kể từ ngày được thuyết phục, vận động, người dân vẫn không đồng ý, không phối hợp thực hiện thì các cơ quan có thẩm quyền tiến hành thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc.
Bước 3: Cơ quan có thẩm quyền tiến hành lập, thẩm định phương án bồi thường và hỗ trợ, tái định cư
Để tiến hành thu hồi đất thì việc lập, thẩm định phương án bồi thường và hỗ trợ, tái định cư là bước không thể thiếu. Phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được lập trên cơ sở lấy ý kiến của người dân bằng cách họp trực tiếp, sau đó niêm yết công khai phương án bồi thường tại Ủy ban xã và địa điểm sinh hoạt của cộng động dân cư nơi có đất bị thu hồi.
Sau khi công khai phương án bồi thường, tổ chức làm nhiệm vụ tiếp tục tiến hành thu thập ý kiến của người dân, tiến hành sửa đổi phương án bồi thường và trình lên cơ quan có thẩm quyền.
Bước 4: Cơ quan có thẩm quyền thu hồi đất ra quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân
Quyết định thu hồi đất và phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cần phải được gửi đến từng hộ gia đình có đất bị thu hồi, đồng thời niêm yết công khai theo quy định của pháp luật để người dân nắm rõ được quyền, lợi ích và nghĩa vụ của mình.
Bước 5: Tiến hành chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người sử dụng đất và thực hiện công tác giải phóng mặt bằng
Theo quy định của luật, trong vòng 30 ngày kể từ khi có quyết định thu hồi có hiệu lực thi hành, cơ quan có thẩm quyền phải tiến hành chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và sắp xếp, bố trí tái định cư theo phương án đã được phê duyệt trước đó.
Trường người có đất bị thu hồi không chịu hợp tác để bàn giao đất lại cho nhà nước thì phía Ủy ban xã phải phối hợp vận động, thuyết phục. Nếu sau khi vận động, thuyết phục, người sử dụng đất vẫn không chấp nhận phương án bồi thường thì Chủ tịch Ủy ban cấp huyện sẽ ra quyết định cưỡng chế và tiến hành biện pháp cưỡng chế thu hồi đất theo quy định của luật.
Các khoản tiền bồi thường, hỗ trợ sẽ được tạm chuyển vào kho bạc nhà nước.
Có thể thấy trình tự, thủ tục thu hồi đất khác phức tạp. Vì vậy nếu bạn đang có đất thuộc diện thu hồi của nhà nước, bạn cần phải tìm hiểu thật kỹ quy định của luật để đảm bảo quyền lợi cho mình. Trân trọng!
